Elektrisch varen kan niet zonder accu’s en juist daarin is de laatste tijd veel veranderd, in aanbod en keuze. Waar in eerdere jaren elektrische sloepen standaard werden uitgerust met loodzuur (AGM) accupakketten wordt tegenwoordig in toenemende mate gekozen voor lithium accu’s. En niet zonder reden: naast dat het aanbod binnen lithium accu’s enorm is toegenomen in aanbieders, soorten, maten en (lagere) prijsklassen, zijn er een aantal duidelijke voordelen aan lithium accu’s.
Thuis opladen, niet afhankelijk van walstroom.
Stadse sloepeigenaren hebben meestal geen oplaadvoorziening bij de ligplaats. Soms kun je een laadpaal voor de auto gebruiken, maar meestal moet je proberen een schaars plekje bij een steiger te vinden voor het broodnodige laden. Lithium accu’s bieden dan uitkomst: er is tegenwoordig keuze uit vele typen draagbare accu’s, met 1 of 2 van deze accu’s ben je al snel een uur of 5-6 probleemloos aan het varen. Zoals in het voorbeeld hiernaast, 2 accu’s in de fietstas, aankoppelen in de boot met een eenvoudige stekker en varen maar. Dit kan omdat lithium accu's veel meer energie per kilogram kunnen opslaan, voor minder gewicht krijg je dus veel meer vaarduur. En omdat de prijzen van lithium accu's fors zijn gedaald de afgelopen jaren wordt ook voor de zwaardere accupakketten vaker voor lithium gekozen. De grootste lithium accu’s die wij gebruiken zijn 10kw. Zo’n accu weegt ruim 80 kilo. Maar dat is slechts een vierde van het gewicht van een vergelijkbaar loodzuur pakket. Doordat accu’s eenvoudig aan elkaar zijn te koppelen kan de capaciteit naar wens uitgebreid worden. De zwaardere lithium pakketten zijn dan wel weer afhankelijk van walstroom natuurlijk.
Overigens zijn de draagbare accu’s er zowel in 24 als in 48 volt. Dat betekent dat ze te gebruiken zijn voor motoren van 1 tot 6 kW. Met deze draagbare accu’s, die over een vermogen van 1600-2500 watt beschikken, is een efficiënte rompvorm van de boot cruciaal. Als de boot namelijk 1000-1500 watt nodig heeft om op de gewenste snelheid te komen blijft de actieradius en vaarduur beperkt. Onze ZWS-420, ZWS-500, ZWS-595 en ZWS-680 zijn specifiek ontworpen voor super efficiënt elektrisch varen en dus uitermate geschikt voor draagbare accu's. Mocht je elektrisch willen gaan varen en geen vast oplaadpunt hebben, check dan op voorhand hoeveel stroom de boot verbruikt bij welke snelheid. Momenteel zijn de meeste boten (zeker igv een polyester romp) niet ontworpen voor efficiënt elektrisch varen. Immers, een flinke fossiel gestookte motor deed het werk. Het brandstofverbruik was niet echt een issue, een extra jerrycan bood genoeg zekerheid.
Combineren van accu-typen, the best of both worlds
Heb je de mogelijkheid om via walstroom je sloep te laden, dan blijft de keuze voor loodzuur accu’s een prima optie, bij goed (laad-)gebruik gaan deze lang mee en ze zijn nog steeds voordeliger dan hun lithium zusjes. Maar combineren kan ook: een basispakket van enkele voordelige loodzuur accu’s dient dan als back-up of voor langere tochten en hoeft maar incidenteel te worden geladen, terwijl je het merendeel van de tijd vaart op 1 of 2 kleinere lithium accu’s.
In control
Naast het display van de elektromotor op je stuurconsole waarop je je verbruik en resterende vaarduur kunt aflezen beschikken de meeste moderne lithium accu’s ook over een bluetooth verbinding waarmee je via een eenvoudige app op je smartphone exact de status van de accu kunt raadplegen. Dat voorkomt verassingen en geeft je volledig inzicht en controle tijdens je vaartocht. Wel zo handig.
Levensduur
Van de aanvankelijk, meer dan 10 jaar geleden, door ons uitgeleverde AGM pakketten zijn de meeste wel vervangen. Met name het verbruik op vol vermogen trokken ze aan het einde van hun levensduur niet meer. Veelal doen deze pakketten nu nog dienst als back-up set. Schippers varen dan meestal op een draagbare lithium batterij en hebben in geval van langere dagtochten toch nog beschikking over extra accu capaciteit Op 30% van het maximum varen ze gerust nog 4-5 uur. De AGM pakketten worden minder als gevolg van verbruik (aantal cycli van op- en ontladen) en levensduur. Het aantal cycli wordt door de producenten op ongeveer 800 gesteld. Lithium heeft een aanzienlijk langere levensduur. Er is verschil tussen de diverse soorten lithium maar van 2000 tot 3000 cycli is momenteel heel gebruikelijk. En dat heeft enerzijds met de batterijtechnologie te maken, maar vooral met de geïntegreerde elektronische bewaking van lithium, het Battery Management System (BMS). Het BMS zorgt ervoor dat op- en ontladen binnen de veilige kaders gebeurd. Vooral diep ontladen wordt hiermee vermeden. De accu schakelt dan uit en beschermt zichzelf hiermee. Bij loodzuur is dit minder goed geregeld. Ook is het laadproces van lithium minder kritisch in vergelijking met loodzuur. Tussentijds of tijdelijk laden mag prima. Kortom waar de oude AGM pakketten al gemiddeld 10 jaar meegingen, verwachten we van het lithium een levensduur van minimaal 15-25 jaar.
Meer lezen? Klik dan hier voor een testverslag over elektrisch varen van Epco Ongering